Hành trình tri ân

1021

August 16, 2016

Phần 2: Tìm gặp được ân nhân, có thêm những người bạn mới.

Thomas Eugene Wilber đã đến Việt Nam nhiều lần, mỗi chuyến đi đều để lại trong Thomas nhiều điều thú vị về đất nước và con người Việt Nam.

Cuối năm 2014, Thomas Eugene Wilber đã tìm đến Bảo tàng Quân khu IV tại Thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An, bắt đầu thực hiện nguyện vọng của Cha. Thomas đến đây với mong muốn tìm lại những ân nhân đã cứu sống Cha mình, nếu may mắn hơn, biết thêm những thông tin về người bạn cùng chuyến bay với Cha ông, không may đã tử nạn.

Thomas Eugene Wilber đến Nghệ An với một ít thông tin được Cha kể lại và thông qua hồ sơ của Chính phủ Hoa Kỳ mà ông đã tìm kiếm. Ông chỉ biết rằng, máy bay do Cha ông điều khiển đã bị bắn cháy trên bầu trời Đô Lương, Cha ông đã phải nhảy dù xuống cánh đồng xã Thanh Tiên, huyện Thanh Chương, tỉnh Nghệ An. Ngoài ra, Thomas không có bất cứ mối liên hệ nào để tìm kiếm các ân nhân đã từng cứu sống Cha mình.

Khi đến Bảo tàng Quân khu IV, Thomas đã gặp được Đại tá Nguyễn Công Thành - Giám đốc Bảo tàng. Từ đây Thomas đã nhận được sự giúp đỡ nhiệt tình từ những người bạn mới, những người bạn Việt Nam hết sức thân thiện và gần gũi. Qua các tư liệu lịch sử còn lưu trữ tại đây, Thomas đã có thêm những thông tin quý giá về Cha mình: Đúng ngày 16/6/1968, tại xã Thanh Tiên, huyện Thanh Chương, tỉnh Nghệ An có một máy bay F- 4 J Phantom II (còn gọi là máy bay Con ma) mang số hiệu 155548 bị bắn cháy. Chuyến đi đầu tiên, Thomas đã có những thành quả bước đầu vô cùng quý giá.

Thomas và Đại tá Nguyễn Công Thành, Giám đốc Bảo tàng Quân khu IV

Đầu mùa hè năm 2015, sau khi nhận được một số thông tin từ Đại tá Nguyễn Công Thành xác định: tên của hai phi công trên chiếc F4 bị bắn rơi gồm 1 phi công điều khiển bị tử nạn tên Bernard Francis Rupinski, người còn lại bị bắt lúc vừa đáp dù xuống đó chính là Walter Eugene Wilber. Thomas nhanh chóng quay trở lại Nghệ An, Việt Nam lần thứ 2.

Lần trở lại Việt Nam này, Thomas đã gặp được ông Bùi Bác Văn, và câu chuyện cứu sống Cha ông đã được chính ông Bùi Bác Văn kể lại: “Ngày đó, tui 15 tuổi, anh Thu 17 tuổi, anh Mợi 20 tuổi (hiện ông Mợi đã mất) đang chuẩn bị tới trường xem số báo danh chuẩn bị thi vào cấp 3, bỗng nghe một tiếng nổ lớn trên bầu trời, ngước lên thấy một máy bay bốc cháy và đang xoay tròn lao xuống. Ngay lúc đó mọi người nhìn thấy chiếc dù bung ra. Tôi cầm vội chiếc đòn gánh cùng ông Thu và ông Mợi lao tới”. Ba cậu học sinh đã nhanh chóng khống chế được viên phi công Mỹ, bàn giao cho huyện đội Thanh Chương, Nghệ An. Câu chuyện chưa thể dừng ở lại đó.

Trở về Mỹ vào tháng 5/2015, Thomas đã được ông Bùi Bác Văn trao lại một chiếc bình hoa rất đặc biệt, nó được làm từ 1 bộ phận của động cơ chiếc máy bay F4 do Cha ông và Bernard điều khiển cách đây gần nửa thế kỷ. Ông Wilber - Cha của Thomas lúc này sức khỏe rất yếu nhưng đã rất xúc động khi được tận tay chạm vào chiếc bình hoa. Ngày ông còn sống, chiếc bình thường được dùng để cắm hoa.

Thomas nhận chiếc bình hoa làm từ vỏ máy bay từ ông Bùi Bác Văn

Ông căn dặn các con: Sau khi ông mất, trong tang lễ hãy để kỷ vật đó cắm những bông hoa. Ngay sau đó, một cuộc gặp gỡ qua màn hình điện thoại giữa ông Văn và người lính phi công Mỹ năm xưa được kết nối. Ở phía bên kia bán cầu, ông Walter tâm niệm: Tất cả đã qua!. Ông Walter và con trai ông - Thomas muốn chọn mảnh đất Nghệ An, Việt Nam là quê hương thứ 2 của mình. Nói rồi, Walter giơ hai bàn tay lên thay lời từ biệt. Bên này bán cầu, ông Văn đã không thể nào ngăn được dòng nước mắt… Ngày 08/7/2015, Walter đã mỉm cười trút hơi thở cuối cùng bên chiếc bình hoa - một bộ phận của chiếc máy bay ông từng lái khi tham chiến tại Việt Nam.

Sau khi lo chu đáo tang lễ cho Cha, Thomas lại tiếp tục cuộc “Hành trình tri ân”. Ông mong muốn trong những chuyến sang Việt Nam tiếp theo, ông sẽ chứng minh được những điều mà Cha ông đã từng kể lại, đã từng phát biểu trước báo giới Hoa Kỳ về chính sách nhân đạo, khoan hồng của Chính phủ Việt Nam đối với tù binh phi công Mỹ là hoàn toàn đúng sự thật. Đó là tâm nguyện của Cha nhưng cũng là mong mỏi của chính Thomas, với ông đây là món quà mang ý nghĩa lớn lao nhất ông sẽ dành tặng cho Cha mình.

Lần thứ 8 sang Việt Nam vào tháng 5/2016, được sự giúp đỡ của một số người bạn mới quen, Thomas Eugene Wilber đã tìm đến di tích lịch sử Nhà tù Hỏa Lò. Tại đây, ông tiếp tục nhận được sự đón tiếp nồng ấm, thân thiện của TS.Nguyễn Thị Bích Thủy - Trưởng ban và đội ngũ cán bộ đang công tác tại đây.

Khi bước chân vào phòng trưng bày, giới thiệu về “Cuộc sống của tù binh phi công Mỹ tại trại giam Hỏa Lò, Hà Nội”, Thomas đã trào lên một cảm xúc đặc biệt, ông lặng người đi khi nhìn thấy bức ảnh người Cha thân yêu của mình đang giở một gói quà (mà gói quà đó chính do tự tay Thomas đã gói và gửi cho Cha vào năm 1972), đang được trưng bày tại đây. Thomas còn được tận mắt chứng kiến bức ảnh mà Cha ông đang xếp hàng tại sân bay Gia Lâm - Hà Nội vào sáng ngày 12/02/1973, chuẩn bị lên máy bay trở về Hoa Kỳ.

Cũng trong chuyến sang Việt Nam lần này, qua sự giới thiệu của Ban Quản lý Di tích Nhà tù Hỏa Lò, Thomas đã được gặp gỡ Đại tá Trần Trọng Duyệt - nguyên trại trưởng Trại giam tù binh phi công Mỹ ở Hỏa Lò (1968 - 1973), một số câu chuyện về Cha ông đã được kể lại. Trại trưởng Trần Trọng Duyệt đánh giá Cha ông là một người “nhã nhặn, nhẹ nhàng và luôn chấp hành tốt các kỷ luật trại giam”. Thomas đặc biệt thích thú với câu chuyện về việc Cha ông và một số tù binh phi công khác đã được Trại trưởng Trần Trọng Duyệt dẫn đi thăm các địa danh tại Hà Nội như: Chùa Một Cột, Bệnh viện Bạch Mai… khi đó họ đã được mặc comple, thắt cà vạt trông như những “chuyên gia nước ngoài” sang thăm Việt Nam.

Thomas cùng cán bộ Ban Quản lý Di tích Nhà tù Hoả Lò trao đổi tại nhà ông Trần Trọng Duyệt

Cảm nhận được những tình cảm chân thành, xuất phát từ trái tim của đội ngũ Lãnh đạo và cán bộ Ban Quản lý Di tích Nhà tù Hỏa Lò dành cho mình, sau khi trở về Mỹ, Thomas Eugene Wilber và gia đình đã quyết định bàn giao lại một số kỷ vật mà Cha ông đã đưa về từ trại tạm giam Hỏa Lò cùng một số tài liệu mà gia đình ông đã sưu tầm, cất giữ cẩn thận trong suốt gần nửa thế kỷ qua cho Ban Quản lý Di tích Nhà tù Hỏa Lò để nghiên cứu, trưng bày, giới thiệu tới công chúng: Đó là những kỷ vật mang thông điệp về Chính sách nhân đạo, khoan hồng của Chính phủ Việt Nam đối với tù binh phi công Mỹ (Còn tiếp).

Nguyễn Khánh Hồng - Phòng Trưng bày, Tuyên truyền