Lương Khánh Thiện - Nhà lãnh đạo tiền bối của Đảng và cách mạng Việt Nam (phần 1)
Lương Khánh Thiện tên thật là Trần Xuân Thành, sinh năm 1903, trong một gia đình nhà nho nghèo tại làng Mễ Tràng, xã Liêm Chính, Thanh Liêm (nay thuộc phường Liêm Chính, thành phố Phủ Lý). Từ nhỏ, Lương Khánh Thiện đã được bà nội và các cô bác họ hàng cưu mang giúp đỡ, nuôi dưỡng ăn học.
Năm 1923 - khi tròn 19 tuổi, Lương Khánh Thiện xin được vào học trường Kỹ nghệ thực hành Hải Phòng, rồi được giác ngộ cách mạng. Từ đây, ông cùng với đồng chí Hoàng Quốc Việt, Lưu Bá Kỳ… làm công nhân cơ khí Nhà máy Tơ Hải Phòng và hoạt động cách mạng cùng với các đồng chí Nguyễn Đức Cảnh, Hoàng Quốc Việt.
Năm 1925, phong trào đấu tranh đòi trả tự do cho cụ Phan Bội Châu lên cao, Lương Khánh Thiện cùng những người đồng chí hướng viết đơn đòi ân xá cụ Phan rồi tập trung chờ sẵn ở Cầu Rào đón đường đưa cho toàn quyền Va-ren (khi Va-ren ra Đồ Sơn nghỉ dưỡng). Khi xe của Va-ren tới, mọi người ùa ra vây kín và đưa đơn. Trước áp lực của quần chúng, Va-ren hứa xem xét giải quyết. Nghe tin đó, viên đốc Trường Kỹ nghệ thực hành Hải Phòng rất tức tối, tìm cách trả thù. Lương Khánh Thiện và một số anh em bị giám thị đánh đập, bị đốc trường phạt không cho lên lớp và dọa đuổi học khi sắp tốt nghiệp. Không nao núng tinh thần, Lương Khánh Thiện cùng anh em đồng môn tổ chức bãi khóa, đòi trả tự do cho những người bị bắt, đòi giám thị xin lỗi và đồng loạt bỏ trường để phản đối.
Năm 1926, Lương Khánh Thiện về Nam Định làm thợ nguội nhà máy sợi, đồng chí đã vận động thành lập Hội Tương tế để giúp đỡ công nhân nhà máy lúc khó khăn và đấu tranh đòi quyền lợi với chủ, sau đó tham gia Hội Việt Nam cách mạng thanh niên Nam Định.
Ngày 1/5/1930, sau khi tham gia tổ chức biểu tình nhân Ngày Quốc tế Lao động, Lương Khánh Thiện bị bắt, kết án 2 năm tù giam, 5 năm đày biệt xứ, rồi kết án tù chung thân, đày đi Côn Đảo.
Năm 1923 - khi tròn 19 tuổi, Lương Khánh Thiện xin được vào học trường Kỹ nghệ thực hành Hải Phòng, rồi được giác ngộ cách mạng. Từ đây, ông cùng với đồng chí Hoàng Quốc Việt, Lưu Bá Kỳ… làm công nhân cơ khí Nhà máy Tơ Hải Phòng và hoạt động cách mạng cùng với các đồng chí Nguyễn Đức Cảnh, Hoàng Quốc Việt.
Năm 1925, phong trào đấu tranh đòi trả tự do cho cụ Phan Bội Châu lên cao, Lương Khánh Thiện cùng những người đồng chí hướng viết đơn đòi ân xá cụ Phan rồi tập trung chờ sẵn ở Cầu Rào đón đường đưa cho toàn quyền Va-ren (khi Va-ren ra Đồ Sơn nghỉ dưỡng). Khi xe của Va-ren tới, mọi người ùa ra vây kín và đưa đơn. Trước áp lực của quần chúng, Va-ren hứa xem xét giải quyết. Nghe tin đó, viên đốc Trường Kỹ nghệ thực hành Hải Phòng rất tức tối, tìm cách trả thù. Lương Khánh Thiện và một số anh em bị giám thị đánh đập, bị đốc trường phạt không cho lên lớp và dọa đuổi học khi sắp tốt nghiệp. Không nao núng tinh thần, Lương Khánh Thiện cùng anh em đồng môn tổ chức bãi khóa, đòi trả tự do cho những người bị bắt, đòi giám thị xin lỗi và đồng loạt bỏ trường để phản đối.
Năm 1926, Lương Khánh Thiện về Nam Định làm thợ nguội nhà máy sợi, đồng chí đã vận động thành lập Hội Tương tế để giúp đỡ công nhân nhà máy lúc khó khăn và đấu tranh đòi quyền lợi với chủ, sau đó tham gia Hội Việt Nam cách mạng thanh niên Nam Định.
Đầu năm 1928, đồng chí trở lại Hải Phòng làm việc ở nhà máy tơ, bắt mối liên lạc và gặp lại các đồng chí Hoàng Quốc Việt, Nguyễn Đức Cảnh (Bí thư Tỉnh bộ Việt Nam Cách mạng Thanh niên Hải Phòng), Lương Khánh Thiện được kếp nạp vào Chi bộ Đông Dương Cộng sản Đảng của Hải Phòng, được chỉ định phụ trách xây dựng phong trào ở khu vực nhà máy chai. Tháng 11 năm 1929, Lương Khánh Thiện lãnh đạo công nhân đấu tranh và kỷ niệm cách mạng tháng 10 Nga. Bị thực dân Pháp đuổi khỏi nhà máy. Sau đó, đồng chí rút vào hoạt động bí mật.
Một khu trại giam - Nhà tù Côn Đảo
Cuối tháng 11/1936 cùng với một số tù chính trị đồng chí Lương Khánh Thiện được trả tự do. Ra tù, đồng chí về Hà Nội tiếp tục hoạt động. Tháng 3/1937 Xứ uỷ Bắc kỳ thành lập, đồng chí Lương Khánh Thiện tham gia Xứ uỷ và được phân công thường trực, giải quyết công việc hàng ngày của Xứ uỷ. Cũng tháng 3/1937, Thành uỷ Hà Nội được tái lập do đồng chí Lương Khánh Thiện, Thường vụ Xứ uỷ trực tiếp làm Bí thư, kiêm Trưởng ban công vận. Với kinh nghiệm trong công tác vận động công nhân và quần chúng, đồng chí Lương Khánh Thiện đã phát huy năng lực sẵn có của mình.
Nhà máy xe lửa Gia Lâm - Nơi đồng chí Lương Khánh Thiện
lãnh đạo cuộc bãi công năm 1938
lãnh đạo cuộc bãi công năm 1938
Năm 1938, đồng chí Lương Khánh Thiện trực tiếp lãnh đạo công nhân nhà máy xe lửa Gia Lâm đấu tranh đòi tăng lương, giảm giờ làm, chống đánh đuổi thợ. Cuộc đấu tranh đã đi đến thắng lợi buộc chủ nhà máy phải nhượng bộ ký với đại diện của công nhân.
Dương Thanh Hùng - Phòng Nghiên cứu, Sưu tầm
Tổng hợp và biên soạn
Ý KIẾN BẠN ĐỌC
BÀI VIẾT LIÊN QUAN
Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Lloyd Austin thăm Di tích Nhà tù Hỏa Lò
Chiều 28/7/2021, Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Lloyd Austin đến Hà Nội, bắt đầu chuyến thăm chính thức Việt Nam trong 2 ngày theo lời mời của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Phan Văn Giang. Chiều cùng ngày,...
Tiếp nối ngọn lửa truyền thống cha ông
Nhân dịp kỷ niệm 76 năm ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam (22/12/1944 - 22/12/2020), Ban Giám hiệu trường tiểu học Điện Biên và trường tiểu học Bình Minh đã tổ chức chương trình tham quan,...
