Người học trò nhỏ tuổi trong “trường học cách mạng” Hỏa Lò

1290

November 20, 2018

Đã ngoài 90 tuổi, nhưng Ông Tạ Quốc Bảo - cựu tù chính trị, nguyên Trưởng ban liên lạc các chiến sĩ cách mạng bị địch bắt, tù đày tại Nhà tù Hỏa Lò vẫn rất minh mẫn và khỏe mạnh. Quãng thời gian bị bắt giam, được tôi luyện trong “trường học cách mạng” Hỏa Lò là ký ức, ông không thể nào quên.

Sinh ra tại xã Đông Hội, huyện Đông Anh, Thành phố Hà Nội, từ năm 13 tuổi cậu bé Bảo đã được theo học thầy giáo Độ, là đảng viên Đảng Cộng sản Đông Dương. Ngoài việc học chữ, Tạ Quốc Bảo và bạn bè còn được thầy dạy lòng yêu nước, thương dân, được tiếp xúc với tài liệu cách mạng như báo Cờ giải phóng, Cứu Quốc, được xem tài liệu bí mật ngay từ lúc còn là học trò.

Từ truyền thống gia đình, từ những lời thầy dạy và từ sách báo yêu nước, cậu bé Bảo đã sớm giác ngộ cách mạng, tự nguyện tham gia phong trào từ những những năm 1940. Tạ Quốc Bảo trở thành một liên lạc viên trẻ tuổi của khu xứ ủy Bắc Kỳ phía Bắc Hà Nội tại vùng Vân Nội, Đông Anh.

Là liên lạc viên, Tạ Quốc Bảo thường phải hóa trang, lúc thì áo the khăn xếp, đóng vai học trò nghèo, lúc thì quần nâu, áo gụ như người lao động để dẫn đường, bố trí chỗ ăn, chỗ ngủ cho cán bộ Việt Minh khi về hoạt động tại địa phương, treo cờ, rải truyền đơn chống Pháp, ủng hộ Đảng Cộng sản Đông Dương.

Trong một lần treo cờ, rải truyền đơn tại phiên chợ Cổ Loa, Tạ Quốc Bảo đã bị theo dõi và bị mật thám bắt sau đó. Gắng sức chịu đòn, không hé răng nửa lời khai báo, quyết tâm giữ trọn khí tiết một “Việt Minh nhỏ tuổi” để bảo vệ đồng đội và cơ sở, cậu bé Bảo đã bị bắt, giam tại nhà tù Hỏa Lò.

Đồng chí Tạ Quốc Bảo, tù chính trị Nhà tù Hỏa Lò giai đoạn 1930 - 1945

Thời điểm đó, Tạ Quốc Bảo mới 16 tuổi, là người tù trẻ nhất trong nhà tù Hỏa Lò. Vào tù, với tuổi nhỏ, kinh nghiệm sống và chiến đấu chưa nhiều, cậu bé Bảo đã được các chiến sỹ cộng sản giúp đỡ, rèn luyện, giáo dục và trưởng thành. Tạ Quốc Bảo tích cực tham gia các lớp học chính trị và văn hóa, ngoại ngữ do chi bộ Nhà tù Hỏa Lò bí mật tổ chức. Trong nhà tù, không có đồ dùng học tập, nên sàn nhà, những viên gạch đã trở thành quyển vở, chiếc bút. Mặc dù thiếu thốn, nhưng Tạ Quốc Bảo vẫn rất hăng hái và ham học hỏi. Cuộc sống lao tù ở Hỏa Lò là trường học cộng sản vĩ đại giúp chiến sỹ cộng sản trẻ tuổi thêm yêu nước vững vàng, thêm kinh nghiệm đấu tranh chống lại chế độ giam cầm hà khắc của thực dân Pháp. Cùng với thắng lợi của cách mạng tháng 8 năm 1945, Tạ Quốc Bảo đã được trao trả tự do, tiếp tục tham gia vào phong trào đấu tranh của dân tộc.

Hôm nay, mặc dù ở vào tuổi xưa nay hiếm nhưng phong cách của người chiến sĩ liên lạc năm xưa: nhanh nhẹn, hoạt bát vẫn còn nguyên vẹn trong từng bước đi, giọng nói và hành động của ông. Ông vẫn luôn hết mình với công việc, tham gia tích cực các hoạt động xã hội, ông nguyên là Trưởng ban Liên lạc các chiến sĩ cách mạng bị địch bắt tù đày tại Nhà lao Hỏa Lò, Ủy viên thường trực 15 Ban Liên lạc các nhà tù đang sinh hoạt tại Hà Nội. Ông còn thường xuyên theo dõi, có ý kiến đóng góp đối với công tác lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý điều hành hoạt động của các Sở, ban, ngành Trung ương, Thành ủy, UBND Thành phố Hà Nội. Đặc biệt, ông luôn dành nhiều tình cảm tốt đẹp cho Ban Quản lý Di tích Nhà tù Hỏa Lò. Không quản ngại tuổi cao, ông thường xuyên tham dự các sự kiện, nhận lời làm nhân chứng nói chuyện trong các buổi giao lưu, thi tìm hiểu về Di tích Nhà tù Hỏa Lò với các cơ quan, đơn vị, trường học và các tổ chức đến tham quan, học tập tại Di tích. Những đóng góp trong suốt cuộc đời của ông đã góp phần tô thắm thêm truyền thống vẻ vang của dân tộc, mãi là niềm tự hào, là gương sáng cho thế hệ trẻ học tập, noi theo.